Het lage midden van Friesland: groene woestijn met vreemde natuurmonumenten
Van Aldeboarn naar restaurant It Polderhûs in De Veenhoop
DE VEENHOOP (NL) – Kun je achteraf verdwalen in oneindig laagland vol richtingaanwijzers en fietsknooppuntenbordjes? De redactie van Fries Nieuws kan dat! Vrijdag 14 april 2023 fietste zij van het aan de rivier de Boarn gelegen Aldeboarn naar De Veenhoop, een dorpje ten westen van Drachten, dwars door het voormalige turfwingebied in de driehoek Heerenveen-Grou-Drachten. Een groene woestijn in Friesland. Omdat de redactie vaak bewust kaartloos en doelloos fietst — je komt in de provincie al fietsend altijd al gauw iets bijzonders tegen — vroeg zij zich de volgende dag (15 april) af: welke route is eigenlijk afgelegd? 25 km op de teller en niet weten waar precies langs en door gefietst is. Bij het bekijken van de kaart bleek de helft van de kilometers rondom De Veenhoop gereden te zijn….
Verkenning per fiets van het lage en groene midden van Friesland op 14 april 2014: natuur, cultuur en kunst als zoom van een gigantisch groen tapijt tussen Âldeboarn en De Veenhoop (De Feanhoop). Foto’s: Albert Hendriks, Fries Nieuws.
Nergens in Friesland is het land zo vlak, nat en groen als in het lage midden van Friesland, helemaal als je van knooppunt 50 (Aldeboarn) langs de rivier naar restaurant Piers Hiem fietst en vandaar over de Kraenlânswei naar De Veenhoop (49) en vervolgens over de brug in het Polderhoofdkanaal naar de Bonnebuskepetten en de Bûtendiken (richting Smalle Ee).
Petgaten
De petgaten bij De Veenhoop zijn langgerekte stroken water, in de 19-de eeuw ontstaan door het uitbaggeren van meters dik veen tot ver onder de waterspiegel met een zogenaamde baggerbeugel. Het uitgebaggerde veen werd op niet weggebaggerde stroken (ribben), tussen de baggerbanen, te drogen gelegd tot het brandbare en dus verhandelbare turf (brandstof) was. De laatste petgaten en legakkers uit een woeste en armoedige periode — met ongekende uitbuiting van veenarbeiders — zijn van de ondergang gered door instanties als It Fryske Gea, de Friese natuurbeschermingsorganisatie.
De landschapsmonumenten worden met kunst- en vliegwerk onderhouden en vormen heden ten dage qua flora en fauna interessante gebieden, deels toegankelijk voor de toerist, zoals de Kraanlannen en de Bonnebuskepetten bij De Veenhoop. De Fries Nieuws-redactie lette niet zo op bordjes: de restanten van de turfwinning lokten én vreemde ingrepen in de natuur, zoals het gebied Bûtendiken met keien uit het buitenland en inheemse vogels. Na observatie van het natuurgebied, dat eigenlijk 100% een cultuurgebied is, vraag je je af wat precies wel en wat niet met de vervening te maken heeft. Het zal vogelaars worst wezen, want de regio is voor hen een pretpark, zo ook voor botanici.
Restaurant It Polderhûs
Redacteur Albert Hendriks: “Onder de indruk van de uitgestrektheid van de groene oase in de Boarnvallei met hier en daar een boerderij en een dorpje, daalden we af naar It Polderhûs in De Veenhoop. Dit mooie restaurant aan het Polderhoofdkanaal, midden in het dorp, is gehuisvest in een ruim 150 jaar oude brugwachterswoning en naastliggende boerderij. Herma Sikkes-van Der Wal en haar man Bonnie Sikkes, nu beiden 57, kochten het in 2014. Ieder jaar waardeerden zij, woonachtig in Wolvega, de zaak op, recent nog met een nieuwe sanitairgroep met een mindervalidentoilet en een nieuw interieur met eveneens nieuw meubilair.”
Met 80 zitplaatsen binnen en 120 op het terras, waar altijd de zon lijkt te schijnen, maar waar je ook leuke schaduwplekken vindt, is het een levendige en gezellige zaak. Daar bruisen niet alleen bijzondere biertjes, zoals Vrijwit van Brouwerij ’t IJ met slechts 0,5% alcohol en diverse Warsteiners, maar ook de energie en passie van ‘het kookstel’, Bonnie Sikkes en Myrthe, de 23-jarige dochter van Bonnie en Herma. De breed opgeleide Myrthe, die in Heerenveen woont en de verfijnde Hollandse kookkunst van haar vader afkijkt, heeft er zin in om op termijn de zaak over te nemen. Voor haar ligt er een mooie toekomst, mede omdat De Veenhoop momenteel flink vooruit boert met nieuwe kampeer- en aanlegfaciliteiten, een park met luxe vakantiehuizen naast een al langer bestaande mooie zeilschool en groepsaccommodatie. Het toerisme geeft body aan het dorp, het maakt het als het ware levensloopbestendig,
Meer info:
www.itfryskegea.nl/natuurgebied/petgatten-de-feanhoop/gebiedskaart/ (Friese natuurbeschermingsorganisatie)
www.itpolderhus.nl (restaurant met toeristisch informatiepunt)
www.de-feanhoop.nl/home/geschiedenis
www.brouwerijhetij.nl (brouwer van Vrijwit, alcoholarm witbier, verkrijgbaar bij It Polderhûs)
Meer foto’s:
Veel foto’s op de facebookpagina van Fries Nieuws-redacteur Albert Hendriks: www.facebook.com/AlbertHendriks1953
Vakantieland Friesland:
www.frieslandhollandtravel.nl (Vakanties met SGR-garantie en andere unieke zekerheden van het bureau voor toerisme van Fryslân, Friesland Holland)
www.elfstedentocht.org
www.frieslandholland.nl (bureau voor toerisme)
www.friesnieuws.nl (nieuws over toerisme in Friesland en randgebieden)
It Polderhûs van Herma en Bonnie Sikkes in De Veenhoop is in negen jaar tijd een zeer bekende en door velen gewaardeerde eet- en drinkgelegenheid geworden door de verfijnde Nederlandse keuken en de mooie plek aan het Polderhoofdkanaal, onderdeel van de Turfroute voor pleziervaarders. Dochter Myrthe, die samen met haar vader in de keuken te vinden is, is voornemens later de zaak over te nemen. Foto’s: Albert Hendriks, Fries Nieuws.
Enerzijds authentiek, anderzijds modern: It Polderhûs. Foto’s: Albert Hendriks, Fries Nieuws.
Typisch De Veenhoop. Foto’s: Albert Hendriks, Fries Nieuws.
Wat veel grotere vakantieoorden hebben, heeft De Veenhoop ook, maar dan veel minder en in een rustiger en natuurlijker ambiance: vakantievilla’s aan vaarwater die te huur zijn, met of zonder sloep. Foto’s: Albert Hendriks, Fries Nieuws.
