14 juli 2025 | Fries Nieuws

Het is doodstil in en om het voormalige partykasteel

IJSBRECHTUM (NL) – Fietsend door IJsbrechtum (Elfstedenroute), op steenworp afstand van Sneek-West, valt een poortgebouw aan het eind van een oprijlaan op. Het is de toegang naar een mooi 17-de eeuws landhuis: Epemastate, ogenschijnlijk onbewoond. Het in Fries-Franse stijl opgetrokken en versierde kasteel ligt achter stoere bomen verscholen. Je kunt het niet bezoeken. Er is ook geen mens te bekennen sinds hotel Van der Valk in Sneek het niet meer huurt voor exclusieve party’s, vooral bruiloften. Aan de achterzijde een rek met wasgoed dat in de zon hangt te drogen, waarschijnlijk van de oppasser van degene die het gebouw met 21 kamers en een natuurpark van 6 hectare onlangs kocht van jonkheer Tjalling van Eysinga uit Sint-Nicolaasga. De vraagprijs was vijf miljoen euro, maar anders dan bij normale huizen, is er flink onder geboden.

Er heerst een serene sfeer in de tuin en het park van Epemastate in IJsbrechtum. Het grootste deel van het kasteel dateert van 1625. Naast de plek waar zich nu de state zich bevindt, in het park en de boomgaard bij de kerk, stond in de 13e eeuw een ‘stins’, een goed verdedigbare toren van steen op een heuvel, gebouwd door de hoofdeling van IJsbrechtum. Het dorp lag toen aan de rand van de later door dijkenbouw drooggevallen Middelzee. Voordien had ‘de ridder’ er een houten woning met stallen en tuinen. In de grond zijn restanten gevonden van de diverse bebouwingen. De stins verdween rond 1450. De state is genoemd naar de eerste bewoners die de voornaam Epe droegen, later de familienaam Epema. Hij was in de loop der eeuwen in diverse handen, zoals de familie Albada sinds 1620. Na 1651 bleef het elf generaties lang in handen van de Van Burmania’s, de Rengers en de familie Van Eysinga-Van Harinxma thoe Slooten. Nu, 2022, is het complex in handen van de Stichting Stinze-Stiens. Foto’s: Albert Hendriks Friesland Holland www.friesnieuws.nl

De nieuwe eigenaar is de Stichting Stinze-Stiens van Willem van Riemsdijk en Trudy van Riemsdijk-Zandee, fans en redders van historische panden en stinzenflora in het dorp Stiens ten noorden van Leeuwarden. Stins en Stiens zijn Friese benamingen voor een Middeleeuws stenen huis, een vierkante voedselopslag- en verdedigingstoren. Daar is er nog maar één echte van in Friesland: de Schierstins in Feanwâlden (Veenwouden).

De Van Riemsdijks zijn dus nu ook actief in de “omkriten” van Sneek. Bijzondere bestuurders zijn het. Wat dat betreft kunnen ze samen met jonkheer Van Eysinga optrekken Ze maken zich volgens de statuten druk om klassieke muziek en het ondersteunen van het behoud van oude landgoederen in Friesland, vooral als er sprake is van stinzenflora: bostulpen, sneeuwklokjes en krokussen. Die verwilderde voorjaarsbloeiers van buitenlandse origine, in de Middeleeuwen door geestelijken en ridders naar ons land gebracht, staken blijkbaar ook in de tuin en boomgaard van Epemastate de kop op, anders hadden de heer en mevrouw Van Riemsdijk het landgoed waarschijnlijk niet gekocht. Dat de plantjes ontdekt zijn is misschien wel te danken aan het wegblijven van feestgangers. Hoe dan ook, er heerst absolute rust in IJsbrechtum.

Meer info:
www.vaneysinga-oostra.nl/vastgoed-aanbod/landgoed-epemastate-te-ysbrechtum-sneek/
www.statenstinzen.nl/staten-en-stinzen/epemastate/
www.itfryskegea.nl/stinzenflora/
www.statenstinzen.nl

Friesland vakanties met SGR-garantie en andere unieke zekerheden van het bureau voor toerisme van Fryslân, Friesland Holland:
www.frieslandhollandtravel.nl (nieuwe website!)
www.frieslandtravel.com
www.frieslandfietsvakanties.com

Gratis abonnement op Fries Nieuws:
Kosteloos abonnement op wekelijkse nieuwsbrief over toerisme, recreatie en evenementen in Friesland: www.friesnieuws.nl/aanmelden-nieuwsbrief/

Harde wind en regen, maar tussen 12.00 en 14.30 uur prachtig weer in Sloten

SLOTEN (NL) – Dit jaar was de eendaagse Elfstedentocht op de fiets voor de 11.702 gestarte deelnemers een ware beproeving: veel regen, zuidwestenwind kracht 5 en een temperatuur tussen de 13° en 16°. De geest van de laatste Elfstedentocht op de schaats, 4 januari 1997, waarde maandag 6 juni 2022 rond in de provincie Fryslân, compleet met onderkoelingen, maar zonder bevroren tenen, neuzen en andere uitstekende lichaamsdelen. De mannen, maar ook vrouwen met een plastuit, konden overal wildplassen zonder een bevroren ijskolom achter te laten of aan de grond genageld te worden.

Het was maandagmiddag 6 juni 2022 schitterend weer in en om Sloten, het kleinste stadje in de Elfstedenreeks, maar ook het kleinste échte vestingstadje van de wereld met een echt stadhuis en een heuse schutterij. De foto’s in het buitengebied zijn gemaakt bij Wyckel bij de afslag naar Balk. Foto’s: Albert Hendriks Friesland Holland www.friesnieuws.nl

De 235 km Fietselfstedentocht wordt ieder jaar, al dik honderd jaar lang, georganiseerd door de Stichting De Friese Elfsteden Rijwieltocht vanuit Elfsteden- en Hanzestad Bolsward, altijd op de Tweede Pinksterdag. 15.000 hardtrappers konden er dit jaar aan meedoen, maar het aantal aanmeldingen lag boven de 22.000. Uiteindelijk verschenen nog geen 12.000 deelnemers tussen 05.00 en 08.00 uur aan de start. Ze startten in 23 verschillende groepen in het centrum van Bolsward, de start- en finishplaats. Iedere 8 minuten startte er een groep met ongeveer 650 deelnemers. Loting bepaalde de indeling. Om aan het eind van de rit aan te kunnen tonen dat men de tocht volbracht had moesten de deelnemers bij verschillende stempelposten een stempel op hun stempelkaart laten zetten. De fietsers moesten uiterlijk om 24.00 uur bij de laatste finishcontrole in Bolsward zijn. Rond de 9.500 fietsers haalden de eindstreep en kregen een medaille, een kruisje.

Lees meer Fietselfstedentocht van 2022 in de geest van de laatste tocht op de schaats in 1997