Waddengemeente Ferwerderadiel voorbeeld op gebied van duurzaamheid

Publicatiedatum: 23 juni 2010
Reporter: Albert Hendriks – Friesland Holland Nieuwsdienst – www.frieslandhollandnieuws.nl

Ontdek de schoonheid van het terpenland bij werelderfgoed Waddenzee!

FERWERT (NL) – Het fonds Lokale Energie Ferwerderadeel (LEF) van de aan de Waddenzee gelegen gemeente Ferwerderadiel loopt voorop bij het stimuleren van lokale energieproductie. Dit vindt gedeputeerde Hans Konst van de provincie Fryslân.  “Door haar aanpak en unieke samenwerking verdient ze de steun van de provincie. De kennis uit dit project wordt gedeeld met andere overheden. Zo kan iedereen leren van LEF.”

De provincie steunt het fonds met € 50.000. Het fonds van Ferwerderadiel voor lokale energieproductie past goed in het streven van de provincie, vindt Konst. Niet alleen staat het fonds dicht bij de mensen, de opbrengsten uit de initiatieven vloeien ook weer terug naar de gemeenschap. LEF steunt initiatieven die bijdragen aan de productie van duurzame energie, een schoon milieu, besparing van energie, werkgelegenheid en voldoende rendement opleveren.
“LEF hat yn dit ferban in dûbele betsjutting. As yn in gemeente dy’t  foarop rinne wol. En as lokaal enerzjyfûns. Ik bin der yn alle fallen tige wiis mei. De provinsje hat mear fan soksoarte fan plannen nedich. Wy sille se stypje as se like goed binne as LEF.”
Uit de al opgestarte initiatieven blijkt dat de inwoners en bedrijven van Ferwerderadiel al warm lopen voor warmtekrachtkoppelingen, mestvergisters, houtkachels en zonnepanelen.

Burmaniapaad, een kennismaking met terpen, monniken en Friese elite

It Burmaniapaad, zo heet Frieslands nieuwste historische wandel- en fietsroute op en rond de terpdorpen Ferwert en Hegebeintum. De route is genoemd naar de invloedrijke adellijke familie Van Burmania. Die bezat een imposant kasteel op een eigen woonheuvel bij Ferwert, Herjuwsma State. Dit verblijf werd in 1816 afgebroken, maar sporen van dit kasteel zijn nog duidelijk zichtbaar, net als de plek waar ooit het Benedictijner klooster Foswert stond. Harsta State in Hegebeintum overleefde en dat landgoed is nu de uitvalsbasis voor een cultuur-historisch uitje in binnen- en buitendijks Waddenland. De door amateur-historici Pyt Nauta en Johannes van Dijk uit Ferwert uitgestippelde en beschreven route leidt u langs intact gebleven bewoningssporen en voor het nageslacht bewaarde monumenten als de Hegebeintumer terp met de in de elfde eeuw gebouwde kerk.

 

Terpenland

Vanaf 500 voor Christus woonden er al mensen op de kwelderruggen van Ferwert en Hegebeintum. Deze natuurlijke verhogingen werden in de loop der eeuwen door mensen opgehoogd met grond, mest en afval tot wat we nu terpen noemen. Het waren monniken die rond 1.000 na Christus dijken aanlegden om het vruchtbare Noord Friese kleiland ook bij hoog water bewerkbaar én bewoonbaar te maken. In het begin van de twintigste eeuw werden veel Friese terpen afgegraven. De zeer vruchtbare terpaarde werd verkocht naar regio’s met arme zandgrond. Het vervoer geschiedde door de nu van wedstrijden bekende skûtsjes, Friese platbodemzeilschepen met een capaciteit van 20 tot 50 ton.

De Burmania-terp werd helaas helemaal afgegraven, maar de terp van Hegebeintum bleef gedeeltelijk bewaard.

Het is met een hoogte van bijna 9 meter de hoogste overgebleven woonheuvel in Friesland. Daar laten ze zien hoe de afgravingen honderd jaar geleden in hun werk gingen. In het bezoekerscentrum en in de duizend jaar oude kerk met unieke rouwborden en ander houtsnijwerk kan men uitgebreid kennismaken met het leven op de rijke dorpsterpen, de dijkenbouw en de verblijven van de landadel.

De relatief kleine kastelen heten in Friesland stins of state. De al in 1511 genoemde Harsta State, naast de terp van Hegebeintum, was het onderkomen van verschillende families die zo’n beetje alle boerderijen rondom Hegebeintum bezaten. Wandelaars kunnen letterlijk in de voetsporen treden van boeren en arbeiders, want enkele paden voeren dwars door het akkerland, net als vroeger.

Een bezoek waard: het bezoekerscentrum van de terp Hegebeintum. Het terras biedt een prachtig uitzicht op het Friese terpenland. Zie ook www.markantfriesland.nl.

Vanuit Hegebeintum ben je in een zucht op Ameland. De veerboot doet over het traject Holwerd-Nes maar 45 minuten. Zie voor Friesland Holland’s voordelige Ameland-arrangement: http://www.holidays-in-holland.nl/Combi_arr/Regio_Arr/Ameland_omschr.html.

Arrangement

Het bureau voor toerisme Friesland Holland heeft It Burmaniapaad op de lijst van aanraders geplaatst omdat de door Pyt Nauta en Johannes van Dijk bedachte wandel- en fietsroute de toerist een ruime blik in het rijke verleden van terpdorpen aan de Waddenzeekust biedt. Het 84 pagina’s tellende routeinformatieboekje It Burmaniapaad en het boekje Staten en Stinzen maken deel uit van het nieuwe driedaagse Burmaniapaad-arrangement. In het kader van het arrangement slaapt men twee nachten op basis van volpension in een comfortkamer in het naast Harsta State gelegen landgoedlogement Harsta Hoeve. Zie: http://www.holidays-in-holland.nl/Wandelvakanties/Burmaniapaad.html

Wandelen is in. Fietsen ook. Daarom heeft het bureau voor toerisme Friesland Holland een nieuw wandel- en fietsarrangement: Burmaniapaad. http://www.holidays-in-holland.nl/Wandelvakanties/Burmaniapaad.html Dit is een kennismaking met terpen, monniken en Friese elite vanuit Hegebeintum. Deze terp is met 8.80 meter de hoogste van Nederland. Aan de voet ligt het informatiecentrum met een Archeologisch Steunpunt waar in samenwerking met het Fries Museum een expositie ingericht is over het leven op terpen.

Info: www.hollandholidays.info

Info: www.ferwerderadiel.nl

Info: www.markantfriesland.nl