Historische tijdlijn à la facebook en moderne kunst in Museum Wierdenland
Groninger museum heeft lef
EZINGE (NL) – Moderne kunst en oudheden uit de regio onder één dak. Deze unieke combinatie biedt Museum Wierdenland in het West-Groningse Ezinge. Deze ‘schatkamer van Nederlands oudste cultuurlandschap’ leidt je heel overzichtelijk door de bewoningsgeschiedens van Europa en het noordelijk waddenkustgebied en biedt tot 13 april 2020 een podium aan vooraanstaande, op het Groninger platteland levende, kunstenaars.
De Tijdbalk of Tijdlijn is het resultaat van een samenwerking tussen Museum Wierdenland in Ezinge en verschillende noordelijke musea, die onder andere informatie en beeldmateriaal aanleverden. De meterslange Tijdbalk bevindt zich in het museum, maar is op kleiner formaat ook als drukwerk verkrijgbaar (bij de balie van het museum) en staat op de website van het museum bij www.wierdenland.nl/tijdbalk.html Fotografie: Albert Hendriks Fries Nieuws.
Fries Nieuws was er zondag 16 februari 2020 voor een reportage over terpen, kunstmatig opgeworpen woonheuvels uit het dijkenloze tijdperk van Noord-Nederland. Terpen heten in Groningen wierden en in Noord-Duitsland warften. De regen kwam bij bakken uit de hemel, het grijze kleilandschap was troosteloos triest en de huizen op de bult leken onbewoond. Geen mens, geen licht, alleen op het adres Van Swinderenweg 10. Daar, om 13.00 uur, deed een van de 70 vrijwilligers de deuren van het streekmuseum open, heette je van harte welkom en attendeerde je erop dat je nu echt in de schatkamer van Noord-Nederland bent.
Spectaculaire vondsten
Tussen 1923 en 1934 werd een groot deel van de wierde van Ezinge onderzocht door het Biologisch-Archeologisch Instituut, het huidige Groninger Instituut voor Archeologie van de Rijksuniversiteit Groningen. De opgravingen onder leiding van Albert Egges van Giffen trokken nationaal en internationaal veel aandacht. In Ezinge bleek voor het eerst dat men in de IJzer- en Romeinse tijd niet in primitieve hutten had gewoond. Er werden talrijke overblijfselen aangetroffen van grote boerderijen, met stallen die soms wel plaats boden aan 40 stuks vee. Verder kwam handgevormd aardewerk en Romeins en vroegmiddeleeuws draaischijfaardewerk naar boven, naast kralen, urnen en de resten van mensen en dieren. Een spectaculaire vondst uit de direct ten zuiden van het museum gelegen wierde De Bouwerd is het dubbele paardengraf met hond, dat volgens deskundigen wijst op de uitvaart van een gewichtig persoon. Het is samen met tal van andere vondsten in het museum te bezichtigen.
Verhelderende tijdbalk
Om haar missie en visie vorm en niveau te geven werkt Museum Wierdenland samen met diverse partijen in de regio, waaronder het Groninger Instituut voor Archeologie van de Rijksuniversiteit Groningen en het Terpencentrum van het Groninger Instituut voor Archeologie.
In maart 2018 werd aan de vaste collectie van Museum Wierdenland een nieuw onderdeel toegevoegd: de ‘Tijdbalk’. Het zet het verhaal van de terpen en wierden in de brede context van belangrijke historische ontwikkelingen en gebeurtenissen die tussen ruwweg 116.000 jaar geleden en heden in Noord-Nederland en daarbuiten plaatsvonden: de eerste beeldende kunstuitingen, de bouw van de Chinese Muur, de bouw van hunebedden, de Romeinse expansie, de verspreiding van het Christendom enz. De Tijdbalk biedt de bezoeker van het museum op deze manier enige houvast bij het in een juist tijdskader plaatsen van datgene wat de tentoonstellingen te bieden hebben.
Meer info:
www.wierdenland.nl
www.wierdenland.nl/tijdbalk.html (zeer informatieve tijdbalk van Laatste IJstijd 116.000-12.000 jaar geleden tot Moderne Tijd 1800-2020)
Vakanties met SGR-Garantie van het bureau voor toerisme van Fryslân:
www.frieslandtravel.com
www.frieslandfietsvakanties.com
Vakantieland Friesland:
www.provinciefriesland.frl
Friese reisorganisatie biedt 15 unieke zekerheden:
https://www.frieslandfietsvakanties.com/informatie/de-reisorganisatie/
Friesland reisgidsen, magazines en routekaarten:
www.frieslandhollandwebshop.nl
Gratis abonnement op Fries Nieuws:
Kosteloos abonnement op wekelijkse nieuwsbrief over toerisme, recreatie en evenementen in Friesland: www.friesnieuws.nl/aanmelden-nieuwsbrief
De Tijdbalk of Tijdlijn is het resultaat van een samenwerking tussen Museum Wierdenland in Ezinge en verschillende noordelijke musea, die onder andere informatie en beeldmateriaal aanleverden. De meterslange Tijdbalk bevindt zich in het museum, maar is op kleiner formaat ook als drukwerk verkrijgbaar (bij de balie van het museum) en staat op de website van het museum bij www.wierdenland.nl/tijdbalk.html Fotografie: Albert Hendriks Fries Nieuws.
“Kunst oet Grunn” in Museum Wierdenland. Fotografie: Albert Hendriks Fries Nieuws.
Museum Wierdenland legt de bewoningsgeschiedenis van Noord-Nederland bloot. Fotografie: Albert Hendriks Fries Nieuws.
Terpafgraving in Groningen rond 1900. In Friesland en Groningen zijn zo’n 2000 terpen of restanten daarvan te vinden. Aan het eind van de 18-de eeuw ontdekte men dat terpaarde een heel goede bodemverbeteraar was, bijvoorbeeld voor zanderige streken als de Friese Wouden en gebieden waar het veen was weggegraven voor de winning van turf als brandstof. Met name rond 1840 steeg het afgraven van terpen en wierden explosief. Tussen 1930 en 1940 liep de handel in terpaarde snel achteruit door de komst van kunstmest. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er nog een korte opleving, totdat de afgraving van terpen in 1943 aan banden werd gelegd door de Rijksdienst voor het Nationale Plan. Met de inwerkingtreding van de Monumentenwet in 1961 konden terpen de status van monument krijgen om verdere aantasting tegen te gaan. In de loop der tijd zijn alle terpen beoordeeld op hun archeologische, historische en landschappelijke waarde. Sommige terpen kregen de staus van Rijksmonument. Fotografie: Albert Hendriks Fries Nieuws.
Op de vijf meter hoge terp van Ezinge staat deze 13-de eeuwse kerk. Hier vonden rond 1930 diverse archeologische opgravingen plaats met unieke vondsten als resultaat. De Romein Tacitus schreef in de eerste eeuw na Christus: “Daar bewoont dat arme volk hoge terpen, die ze eigenhandig hebben opgeworpen tot de hoogste waterstand die ze hebben meegemaakt.” Hij verbaasde zich er over dat mensen in Groningen en Friesland in een moeras konden leven. Fotografie: Albert Hendriks Fries Nieuws.
