Unieke blik in geheimzinnig landhuis van Friese bankiers

Publicatiedatum: 27 juni 2014
Reporter: Albert Hendriks – Friesland Holland Nieuwsdienst – www.friesnieuws.nl

Koninklijk Landgoed Oranjewoud even open voor ‘het volk’

Unieke blik in geheimzinnig landhuis van Friese bankiers

Het landhuis op Landgoed Oranjewoud, vlakbij Museum Belvédère. Hier werd rond 1700 Paleis Oranjewoud gebouwd. In 1676 kocht Prinses Albertine Agnes van Oranje-Nassau (dochter van Prins Frederik Hendrik van Oranje en kleindochter van Koning Willem I van Oranje) een op deze plek bestaand landgoed. In 1696 stierf zij en erfde haar schoondochter Henriëtte Amalia van Anhalt-Dessau het landgoed. Zij liet architect Daniël Marot, bekend van Paleis Het Loo, paleis Oranjewoud in classicistische/barokstijl ontwerpen. Er werden twee vleugels aangelegd, maar het middengebouw verrees nooit. In 1803 en 1805 werden de vleugels van het paleis afgebroken. De staat werd in 1813 eigenaar van het landgoed. Hoe het paleis er uitzag kan men mooi zien in het Museum Willem van Haren in het centrum van Heerenveen. Daar staat namelijk een prachtige maquette van het koninklijk paleis te Oranjewoud.

ORANJEWOUD (NL) – Van 28 mei tot en met 22 juni 2014 gebeurde er iets unieks in koninklijk Oranjewoud bij Heerenveen. ‘Het volk’ mocht een kijkje nemen in het op de fundamenten van een oud koninklijk paleis gebouwde landhuis van de voormalige Friesland Bank, dit vanwege een samenwerking met het ambitieuze en prestigieuze Museum Belvédère, ook op Landgoed Oranjewoud.

De Friesland Bank werd in 2012 overgenomen door de Rabobank. Die voelde niets voor het chique en peperdure vergadercentrum en zo kwam het in handen van de Stichting Friesland Bank, tactisch omgedoopt tot Stichting FB Oranjewoud. In de koets van het stichtingsbestuur, met ex-zuivelbaas Jan de Vries (Friesland Campina Workum) op de bok, werd ook nog een zak geld — een dikke 100 miljoen — gedumpt. Met samengeperste neerwaarts gebogen veerbladen bereikte het vehikel Oranjewoud. Met een aanzienlijk deel van het vermogen werd onlangs NDC Media (Leeuwarder Courant en Dagblad van het Noorden) van de ondergang gered en FGD Assurantiën (ex Friesland Bank Assurantiën) in Leeuwarden opgestart.

Redacteur Albert Hendriks van Friesland Holland Nieuwsdienst: “Nooit mocht de gewone man, zeg maar de doorsnee cliënt van de Friesland Bank, een kijkje nemen in de Oranjewoudster miljoenentent. Het bestuur is nog steeds wars van aandacht, alsof het iets te verbergen heeft. De vele kunstschatten van de filialen van diverse Friesland Banken kunnen de reden niet zijn, want die werden pas tentoongesteld. Het bestuur communiceert als oude Engelse adel. Ze schermen er zelfs mee dat nieuwsgierige journalisten van hun eigen Leeuwarder Courant de boom in kunnen. Wil je wat schrijven, dan bepaalt het bestuur wát geschreven wordt, zo vernam ik. Einde persvrijheid in Friesland?”

De boom in
Albert Hendriks mocht 21 juni 2014 naar binnen om foto’s en een verhaal te maken. “Speciale toestemming. Permissie, dat klinkt wel zo deftig. Maar een paar dagen na de reportage kreeg ik een hautaine email — geschreven op last van het bestuur — met het verzoek om niets te publiceren. Zonder opgave van redenen. De geheimzinnigheid ten top. Ze kunnen van mij nu zelf de boom in. Eerst ruim baan geven, dan gooien ze ineens de hekken dicht, zonder enige verklaring. Onderzoek leert dat iedereen die iets met dit spookhuis te maken heeft, of heeft gehad, dit aristocratische gedrag herkent. Je praat echter over cultureel erfgoed, koninklijke geschiedenis, eigendom van het Friese volk, in stand gehouden met geld van de cliënten van de Friesland Bank. Met de arrogante opstelling van machtswellustelingen als de bestuursleden van de Stichting FB Oranjewoud creëer je ongewenste afstanden van Friese cultuur, historie en vrije pers. Ik ga in ieder geval in het verzet, maar duik niet onder.”





Het landhuis op Landgoed Oranjewoud, vlakbij Museum Belvédère. Hier werd rond 1700 Paleis Oranjewoud gebouwd. In 1676 kocht Prinses Albertine Agnes van Oranje-Nassau (dochter van Prins Frederik Hendrik van Oranje en kleindochter van Koning Willem I van Oranje) een op deze plek bestaand landgoed. In 1696 stierf zij en erfde haar schoondochter Henriëtte Amalia van Anhalt-Dessau het landgoed. Zij liet architect Daniël Marot, bekend van Paleis Het Loo, paleis Oranjewoud in classicistische/barokstijl ontwerpen. Er werden twee vleugels aangelegd, maar het middengebouw verrees nooit. In 1803 en 1805 werden de vleugels van het paleis afgebroken. De staat werd in 1813 eigenaar van het landgoed. Hoe het paleis er uitzag kan men mooi zien in het Museum Willem van Haren in het centrum van Heerenveen. Daar staat namelijk een prachtige maquette van het koninklijk paleis te Oranjewoud.








Het interieur van het ‘paleis’. Een tiental vertrekken kan gehuurd worden door selecte gezelschappen voor een dagdeel of een hele dag. Het tarief ligt rond de 135 euro per uur.


De Friesland Bank liet veel kunstschatten na die van 28 mei tot en met 22 juni 2014 geëxposeerd werden in het landhuis. Ze bevinden zich normaliter in het depôt van Museum Belvédère. Stichting FB Oranjewoud: “De kunstinhoudelijke samenwerking kan worden verklaard uit overeenkomstige artistieke interesses. De collectie van Stichting FB Oranjewoud omvat historische objecten, historieschilderijen en portretschilderijen, maar ook moderne en eigentijdse kunst uit Friesland, Nederland en het buitenland. Hoogtepunten uit deze indrukwekkende verzameling worden op twee locaties getoond: de klassieke werken (o.a. Jacob Mancadan, Ids Wiersma) in de sfeervolle stijlkamers van het Landgoed en de moderne werken (Boele Bregman, Sjoerd de Vries, Klaas Koopmans e.a.) in Museum Belvédère.”