In Friese zuivelfabriek laat Opera Spanga armoede door merg en been gaan

28 december 2022/ Kunst, Entertainment

Charles Dickens’ Scrooge in Langelille aan de Tsjonger, maar dan heel anders

LANGELILLE (NL) – Oostenrijk heeft zijn Wiener Staatsoper, in Wenen natuurlijk. Friesland heeft ook een operahuis: de oude melkfabriek in Langelille aan de Tsjonger. Daar wordt 28, 29, 30 december 2022 en 6, 7 en 8 januari 2023 Madam Scrooge opgevoerd door Opera Spanga. Spanga is, net als Langelille, een laagveendorp in de gemeente Weststellingwerf, bekend van opera’s in een feesttent in een weiland van een boer. Artistiek leider en stimulator is Corina van Eijk die nu met een bittere, maar komische variant van Charles Dickens’ ‘A Christmas Carol’ is gekomen. De door en door gierige Ebenezer Scrooge in het kerstverhaal van Dickens uit 1843, dat over sociaal onrecht en armoede gaat, is door de maker van het tekstboekje (libretto), Irma Achten, vervangen door een boosaardige krenterige vrouw, Madam Scrooge. En die valt anno 2022 in de voormalige zuivelfabriek van de coöperatie NOVAC in Langelille op vrouwen, niet op mannen zoals in de tijd van Dickens (1812-1870) in Engeland.

Van Eijk: “Madam Scrooge is een aangrijpend muziektheater over hoe ongeremde gulzigheid – de basis van ons verziekt financieel klimaat – de kloof tussen arm en rijk steeds dieper maakt.”
De Friese mix van klassieke muziek, toneel op basis van een wereldberoemd boek, is anders dan in het oude Wenen, niet alleen voor de fine fleur, maar voor Jan en alleman. Overigens is ‘A Christmas Carol’ al talloze keren bewerkt voor theater, film en televisie. Er bestaan ook ontelbare modernere versies van het Engelse kerstverhaal, zogenaamde adaptaties. Des te nieuwsgieriger zullen operaliefhebbers zijn naar de laatste productie van Corina van Eijk in de oude zuivelfabriek van Langelille, die, om armoede voelbaar te maken voor iedereen, niet verwarmd is.

Meer info:
www.operaspanga.nl
www.wiener-staatsoper.at

Vakanties met SGR-garantie en andere unieke zekerheden van het bureau voor toerisme van Fryslân, Friesland Holland:
www.frieslandhollandtravel.nl

Meer info over vakantieland Friesland:
www.frieslandholland.nl
www.friesnieuws.nl

Op de fiets naar het pop-uptheater van Opera Spanga, de aan de rivier de Tsjonger (Tjonger) gelegen voormalige zuivelfabriek ‘De Volharding’ van de landbouwcoöperatie NOVAC, gebouwd in 1896 en gesloten in 1970. De fabriek in de Groote Veenpolder had een eigen insteekhaven met loskade. Fries Nieuws-redacteur Albert Hendriks, geboren in 1953 en zoon van een melkveehouder in Rutten in de Noordoostpolder, heeft er nog melkbussen gelost als hulpje van de melkrijder. Zijn vader Klaas Hendriks was lid van de zuivelcoöperatie NOVAC, die ook een grote vestiging had in Oosterzee aan de Tsjûkemar, het Tjeukemeer. Die vestiging was in de tachtiger jaren van de vorige eeuw een moderne kaasfabriek, maar inmiddelds ook van het tioneel verdwenen. Op de plek staan nu woningen. In Oosterzee resteert nog de markante schoorsteen als enig overgebleven industrieel erfgoed. Foto’s 3 september 2022: Fries Nieuws, de nieuwsdienst van het bureau voor toerisme van Fryslân en reisorganisatie www.frieslandhollandtravel.nl

Friese woonboulevard is nationale topattractie met stijlkamers en showrooms van designers

28 december 2022/ Uitgelicht, Dagje uit, Top attracties, Woonboulevards, Big business

Home Center in Wolvega

WOLVEGA (NL) – Het Friese Wolvega is de meubelstad van Nederland dankzij Home Center. Eens was er ook een grote meubelfabriek, Boll & Sharp met export tot in Japan met het merk Castle Furniture. Frieschen Bedden zetelde tot voor een paar jaar ook in Wolvega, maar verkaste naar Joure. Maar de vrijgekomen ruimte in het dorp op het gebied van woning- en objectinrichting is ingenomen door de meubelfamilie Kapenga. Meer dan dat zelfs. Naast het gestaag expanderende Home Center hebben de Kapenga’s ook een furniture inspiration & shopping mall in Leeuwarden en een grote zaak in Buitenpost onder de naam Kapenga.

Half Nederland gaat vooral voor designmeubelen naar Wolvega, vaak gecombineerd met een bezoek aan junglepark De Orchideeën Hoeve in Luttelgeest (Noordoostpolder), de Koloniën van Weldadigheid in Frederiksoord en Veenhuizen (UNESCO Werelderfgoed), de Friese Elfsteden of een event als Opera Spanga en het Oranjewoud Festival. Veel luxe vakantiewoningen in het noorden hebben een inrichting van Home Center.

Er zijn natuurlijk meer grote en mooie woonboulevards, Alexandrium in Rotterdam en Eijerkamp in Zutphen bijvoorbeeld, maar de woonexpo in Wolvega onderscheidt zich door het grootste expositieoppervlak, 75.000 vierkante meter, en door primeurs van internationale designers en meubelfabrieken die er hun showroom hebben. Daar zitten ook tot ver over de Nederlandse grens fameuze Friese merken bij als Avek, de beddenmaker in Surhuisterveen, en Pilat & Pilat in Twijzel. Zij exposeren broederlijk naast topmerken als Bert Plantagie (Home Center heeft van dit merk de grootste brandstore van Nederland) en Leolux.

Lees meer Friese woonboulevard is nationale topattractie met stijlkamers en showrooms van designers

Winterdroom in Orchideeën Hoeve nog tot en met 30 december 2022

28 december 2022/ Algemeen, Dagje uit, Bezienswaardigheden

Traditionele kaarsjesavond: The United Colors of the Maarssen family

LUTTELGEEST (NL) – Duizenden mensen uit heel Nederland en de grensstreken bezochten tot heden één van de kaarsjesavonden in het overdekte, tropisch warme junglepark van De Orchideeënhoeve in Luttelgeest in de Noordoostpolder. Het lichtspektakel is kleurrijker en groter dan ooit in het drie maanden geleden vernieuwde belevenispark van de familie Maarssen uit Spanga (Friesland) op de voormalige bodem van de Zuiderzee. Het aantal rust- en genietplekken is aanzienlijk groter dan voorheen. Deze vind je niet alleen in de nieuwe restaurants, die nu meer sfeer en intimiteit bieden door op de tropen geïnspireerde afscheidingen, maar ook ‘onderweg’ op de rolstoelvriendelijke wandelroute.

Albert Hendriks van Fries Nieuws maakte vrijdagavond 23 december 2022 een uitgebreide reportage met 80 foto’s. De opnames zijn te zien op www.facebook.com/AlbertHendriks1953. Tijdens zijn expeditie ontmoette hij mensen uit heel Nederland, maar ook ‘uit de buurt’, zoals Mirjam Kramer en Nynke Tromp uit het Friese Sint Nicolaasga. Zij wilden weten of de metershoge olifant, die dorpsgenoot Harrie Jaspers afgelopen zomer van hout en papier-maché maakte voor de traditionele allegorische optocht van St Nyk, zich thuisvoelde in de polder. Het weerzien was groots! En dan de kerstman. Die rol wordt al 27 jaar vertolkt door de nu 69-jarige Johannes de Haan uit Lemmer, van origine uit Oosterzee. Hij zwaaide vooral de vaders en moeders met kinderen royaal uit, met een lekkernij. Zo keerden honderden bezoekers uit Kampen, Lelystad, Leeuwarden en andere wereldsteden vrolijk en onder de indruk huiswaarts, heel toepasselijk in de regen, net als in de tropen. In hun kielzog gingen uren later medewerkers als Ria Oord, Atejan Benedictus, Femke Derks-Kroese en Anita Maarssen, haar zus Margo Maarsen en broer Jeroen naar huis. Margo Maarssen leidde familielid Jan Eigenhuis (Eigenhuis Jan) uit Aalsmeer met zijn Zwitserse herder rond. Aalsmeer is de bakermat van de Maarssens. Daar begonnen ze 100 jaar geleden met het kweken van orchideeën. Het leverde de familie afgelopen september het predicaat hofleverancier op. Foto’s: Fries Nieuws, de nieuwsdienst van het bureau voor toerisme van Fryslân en reisorganisatie www.frieslandhollandtravel.nl

Wie nog niet in de gelegenheid was zo’n kaarsjesavond te bezoeken, heeft nog een kans van 28 tot en met 30 december 2022. Het park is dan open tot 21.30 uur. De kerstshow, WinterDroom, is overigens dagelijks, tot en met 31 december, op normale tijden overdag toegankelijk. Er is ook een grote kerstmarkt in het kassencomplex aan de Oosterringweg. Wie artistiek samengestelde fleur en kleurcadeaus of gewoon een orchidee wil schenken, kan zijn inkopen doen in de fors vergrote parkwinkel, waar elke dag arrangeurs non-stop live te volgen zijn. De gratis toegankelijke winkel is op zich al een attractie.

Meer info:
www.facebook.com/AlbertHendriks1953
www.winterdroom.nl (de kerstmanifestatie van De Orchideeënhoeve)
www.orchideeenhoeve.nl

Vakanties met SGR-garantie en andere unieke zekerheden van het bureau voor toerisme van Fryslân, Friesland Holland:
www.frieslandhollandtravel.nl

Meer info over vakantieland Friesland:
www.frieslandholland.nl
www.friesnieuws.nl

Gazelle Grenoble met Bosch Performance motor en riemaandrijving: “Wat een goede en elegante fiets!”

20 december 2022/ Uitgelicht, Fietswinkels, E-bikes, Fietstesten, Friesland op wielen

Friesland Holland Fietstest december 2022: Gazelle Grenoble C5 HMB intube e-bike €3.799,-

WOLVEGA (NL) – Journalist en e-biketester Albert Hendriks is zeer lovend over de Gazelle Grenoble C5 HMB met een sterke Bosch Performance middenmotor, een 500 Wh accu in de schuine framebuis en riemaandrijving: “Wat een goede en elegante fiets!” Hendriks is directeur van het bureau voor toerisme Friesland Holland en de daarbijbehorende reisorganisatie, gespecialiseerd in meerdaagse all-in full-service Elfstedentochten op de fiets. Rent-a-Topbike is het eigen verhuurbedrijf dat een aantal merken premium e-bikes in de verhuur heeft voor het afleggen van lange afstanden onder alle omstandigheden: Elfstedenproof, ook in de winter!

Gazelle Grenoble C5 HMB, gefotografeerd op het fietspad langs de Zuid-Friese rivier Lende (Linde) tussen Wolvega en Paviljoen Driewegsluis in Nijetrijne in de gemeente Weststellingwerf. Foto’s: Fries Nieuws, de nieuwsdienst van het bureau voor toerisme van Fryslân en reisorganisatie www.frieslandhollandtravel.nl

De reisonderneming schaft jaarlijks nieuwe e-bikes van verschillende merken aan. De keuze wat betreft toevoeging aan de vloot geschiedt op basis van selectiecriteria die betrekking hebben op de hanteerbaarheid, de actieradius (bereik in verschillende ondersteuningsstanden en in bepaalde versnellingen), de betrouwbaarheid van de toegepaste aandrijf- en bedieningstechniek, de sportiviteit, het comfort, de kwetsbaarheid van onderdelen, het gewicht én, last but not least, de veiligheidsaspecten.
Hendriks: “Een elektrische fiets die op de Elfstedenroute ingezet wordt, moet kwalitatief bovengemiddeld zijn vanwege langere afstanden per dag, sterk uiteenlopende verkeerssituaties en de bijna onvermijdelijke tegenwind op een of meer dagen op het weidse platteland.”

Veiligheid
De eisen van Friesland Holland op het vlak van veiligheid zijn goede persoonlijke instelbaarheid van zadel en stuur, gemakkelijk op en af kunnen stappen, ook van opzij goed waarneembare verlichting voor en achter, reflectie, hoogwaardige antilekbanden en een strak en stijf frame.
“Er zijn e-bikes die zo slap als een dweil zijn. Dat rijdt niet prettig, vooral niet als je met één hand aan het stuur en met de andere hand richting aangeeft. Als eerste probeer ik uit of je met losse handen kunt fietsen, dus zonder de handen aan het stuur. Er zijn e-bikes waarbij dat absoluut niet vertrouwd is, zo heftig slingert het stuur heen en weer door het slappe frame. Die slingerbeweging, die al fietsend heel snel steeds heviger wordt, stopt zodra je weer een handvat beetpakt. Met een slap frame kun je wel fietsen, maar er zijn situaties waarbij de berijder juist zeer gebaat is bij een stijve constructie. Rijd maar eens een steil en smal bruggetje met leuningen op, op de Elfstedenroute of in Nationaal Park Weerribben-Wieden bijvoorbeeld. Dan ben je blij als je een koersvaste, niet wiebelige fiets hebt.”

Try before you buy
Hendriks: “Tijdens een proefrit rond de fietsenzaak waar je een e-bike wilt kopen, weet je niet of je op een strak gebouwde en onder alle omstandigheden goed rijdende fiets zit. Een eerlijke fietsenmaker kan je trouwens wel vooraf vertellen welke frames het stijfst zijn, maar dan weet je nog niet of de fiets lekker trapt. Dat ontdek je wel op een langere dagtocht op een route met veel variatie in wegdekken en verkeerssituaties. Daarom biedt onze reisorganisatie de mogelijkheid om verschillende e-bikes uit te proberen. Als vier mensen een korte of lange Elfstedentocht boeken, kunnen ze vier verschillende intube e-bikes testen door onderweg van fiets te wisselen. Dan zullen ze grote verschillen ervaren, maar niet qua stijfheid. We verhuren alleen fietsen met een solide rechtlijnig frame, geen wokkels in wording. We zijn 100% onafhankelijk: we kopen de fietsen van een tweewielerzaak in de buurt en hebben geen verplichtingen ten aanzien van een merk. We zeggen ook niet welke fiets de beste is, want dat is een persoonlijke keuze. Je moet die fiets kopen die bij je past, budgettair en qua eigenschappen.”

TEST INTUBE E-BIKE (ACCU IN FRAME)
Gazelle Grenoble C5 HMB van €3.799,-

De bevindingen van e-biketester Albert Hendriks na testritten met de Gazelle Grenoble C5 HMB in december 2022. De e-bike werd door reisorganisatie Friesland Holland Travel Service BV in Wolvega gekocht bij Gazelle-dealer Chris Jacobs in Heerenveen.

“Deze intube e-bike met riemaandrijving verrast je op veel punten, in de eerste plaats met een uitstekende afwerking en een schitterende verlichting. Die verlichting zou je op een soortgelijke duurdere Koga verwachten, maar die heeft bij lange na niet zulke mooie en vooral effectieve lichtunits die ook van opzij heel goed zichtbaar is. Echt prachtig! Opvallend goed zijn de gebruikte onderdelen: geen goedkope rommel te bekennen. De instap is laag en ruim en toch is het frame zo stijf als een deur, wat blijkt uit de koersvastheid, ook als je met losse handen fietst. De Gazelle Grenoble is gemaakt voor comfort- en uitzichtminnende rechtopzitters, maar dankzij het prima handmatig verstelbare stuur kun je ook een sportievere houding aannemen, bijvoorbeeld als je tijdens jouw Elfstedentocht van Workum, langs de IJsselmeerkust, tegen de wind in naar Harlingen moet. De wegligging is super door eenvoudige, maar doeltreffende vering (binnenbalhoofdvering, mono shock) en de brede banden. Het is ook een heel handige fiets. Een rondje draaien op een twee meter breed fietspad? Ik kan het moeiteloos! En ik ben geen circusartiest.”

Bereik
“En dan de krachtbron, de ondersteuner. Dat is een sterke Bosch Performance Line middenmotor met een kracht van 65 Nm. Met de 500Wh accu in de schuine framebuis, ook van Bosch, heb je een bereik van 100 tot 150 km in de ecostand. Hoe ver je komt heeft onder andere te maken met de weers- en wegomstandigheden, de bandenspanning en de breedte en het gewicht van de fietstassen. Maar de actieradius is vooral afhankelijk van de berijder. Persoonlijke zaken, zoals het eigen gewicht, fysieke conditie, kleding, de gekozen ondersteuningsstanden, schakel- en remgedrag, het aantal keren dat je vanuit stilstand weer moet opstarten, zithouding en de hoeveelheid en de omvang van de meegevoerde bagage zijn zwaarwegende aspecten. In het algemeen: wie moppert over het bereik van zijn e-bike, moet vooral eerst naar zichzelf kijken. Wie bijvoorbeeld altijd op het juiste moment schakelt en vooruitdenkend afremt, haalt 50 tot 75 km meer uit een accu dan iemand die continu alleen de hogere versnellingen gebruikt en veel hard remt en optrekt.”

Waar voor je geld
“De Gazelle Grenoble is een prachtige toerfiets met een heerlijk en verdraagzaam schakelgedrag dankzij de speciale 5 versnellingen Nexus naaf die Shimano recent speciaal voor e-bikes bouwde. En dan de aanschafprijs. €3.799,- is niet goedkoop, maar je krijgt wel waar voor je geld. Ter vergelijking: voor de Koga E-Nova Evo PT Onix, ook met 500 Wh accu, maar een lichtere Bosch motor en een simpele verlichting, die Friesland Holland tegelijk met de Gazelle kocht, ook bij Chris Jacobs, moest €4.149,- neergeteld worden. Dat is een verschil van €350,-, terwijl de Gazelle Grenoble C5 HMB mijns inziens ook nog eens meer zichtbare kwaliteit en comfort biedt. Het verschil ontdek je vooral als je de onderdelen goed onder de loep neemt. Alle componenten die er echt toedoen, van verlichting tot en met bagagedrager, zijn bij Gazelle van een hogere kwaliteit, vind ik. Bij Koga heb ik het gevoel dat je, net als bij bepaalde Duitse automerken, een flink bedrag extra betaalt voor de naam. En dan schermt het Friese fietsenmerk van oudsher ook nog met ‘hand made in Holland’ en ‘built with care and devotion’. Maar Gazelle biedt die toewijding ook, zeker bij de Grenoble. In mijn optiek overtreft Gazelle de kwaliteit van Koga zelfs. Sowieso is de fietsenfabriek in Dieren goed bezig sinds deze in handen is van Pon. Vroeger was Gazelle al een topmerk, maar de reputatie raakte ondermaats door de eerste e-bikes. Die van Batavus bijvoorbeeld waren veel beter. Na de wisseling van eigenaar, nu Pon dus, ging het weer rap bergopwaarts. De Gazelle Grenoble is een mooi voorbeeld van een top e-bike. Ik zou willen dat het Friese Koga — de fabriek staat in Heerenveen is een onderdeel van de nu Amerikaanse Accell Group met Batavus en Sparta — ook weer de draad van vroeger oppakt en de filosofie van Andries Gaastra en zijn vrouw Marion Kowallik aanhangt: onderscheid door zichtbare en niet direct zichtbare topkwaliteit, tot in detail, en een uniek geometrisch en ergonomisch design. En geen concernfiets waarop je net zo goed een sticker van Batavus kunt plakken.”

Specificaties Gazelle Grenoble C5 HMB, verstrekt door fabrikant Gazelle

UITGELICHT
Versnellingen: 5 Shimano Nexus
Motor: Bosch Performance Line (75Nm)
Model: Grenoble
Kleurnaam: Anthracite grey, petrol blue
Voorvorkvering:Binnenbalhoofd
Gewicht in kg: 24.7
Zithouding: Rechtop
Geïntegreerde verlichting: Ja

FRAME
Framemodel: Hoog, Laag
Framematen: 46, 49, 53, 57, 61
Frame omschrijving: Stabiel lichtgewicht oversized aluminium frame met 68,5° balhoofdhoek en 69,5° zithoekgeometrie voor een rustig en comfortabel rijgedrag. Lage instap frame met fraaie lage en ruime instap, enkele buis en geïntegreerde kabels.
Frame materiaal: Aluminium
Kabels geïntegreerd: Ja
Voorvork materiaal: Aluminium
Veerweg voorvork: 40 mm

WIELEN
Wielgrootte: 28″
Velgen: Rodi Viper
Spaakomschrijving: RVS, extra sterk
Achternaaf: Shimano Nexus, 5 versnellingen, vrijloop
Banden: Schwalbe Energizer Active Plus
Band kleur: Zwart
Banden anti-lek: Ja

VERSNELLINGEN
Omschrijving versnellingen: 5 Shimano Nexus
Type versnelling: Naaf
Versnellingen: 5
Tandwiel voor: 46
Tandwiel achter: 34

REMMEN
Voorrem: Schijfrem met hydraulische bediening
Achterrem: Schijfrem met hydraulische bediening
Schijfrem grootte voor: 180 mm
Schijfrem grootte achter: 160 mm
Remsysteem voor: Tektro HD-T280, 2 piston
Remsysteem achter: Tektro HD-T280, 2 piston

STUUR
Stuur omschrijving: Aluminium, comfort gebogen model
Stuurpen verstelbaar: Ja
Handvat type: Gazelle Aero leather
Handvatten: Luxe lederen handvatten voor een verfijnd gevoel en extra comfort

ZADEL
Zadel: Selle Royal Essenza Plus, Royalgel
Zadelpen vering: Ja
Zadelpen omschrijving: Verend

VERLICHTING
Koplamp omschrijving: LED koplamp, aan-/ uitschakeling via display
Koplamp voeding: Accu
Lichtopbrengst koplamp (lux): 50
Koplamp type: Gazelle Fendervision
Achterlicht voeding: Accu

MOTOR
E-bike systeem: Bosch smart systeem
Motor locatie: Middenmotor
Koppel: 75
Motor: Bosch Performance Line (75Nm)
Motorsensor: Trapkrachtsensor, rotatiesensor, snelheidssensor
Max. snelheid (km/u): 25 km/h
Aandrijving: Riem

ACCU
Accu type: Li-ion 500 Wh
Accu positie: Geïntegreerd in frame
Accu kan worden vervangen: Ja
Accusysteem: Bosch
Acculader omschrijving: 4 Ah

DISPLAY
Aantal ondersteuningsniveaus: 4
Display bedieningsunit: Ja
Hulp bij het lopen: Ja
Display model: Bosch Intuvia 100
Display afneembaar: Ja

SLOT
Slot omschrijving: Ringslot met optie voor een insteekslot om je fiets vast te zetten voor extra veiligheid
Slot veiligheidsniveau: ART ** gecertificeerd
Slot: AXA Defender

BAGAGEDRAGER
Bagagedrager: Aluminium MIK HD-systeem drager

OVERIG
Riembescherming (kettingkast): Aluminium
Jasbeschermer: Ja
Standaard type: Achterstandaard
Standaard model: Ursus Mooi

GARANTIE
Garantie frame: 10 jaar garantie
Garantie voorvork: 5 jaar garantie
Garantie lak: 5 jaar garantie
Garantie overige onderdelen: 2 jaar garantie
Garantie accu: 2 jaar garantie
Garantie motor: 2 jaar garantie
Garantie display: 2 jaar garantie

Friesland vakanties met SGR-garantie en andere unieke zekerheden van het bureau voor toerisme van Fryslân, Friesland Holland:
www.frieslandhollandtravel.nl

Meer info over vakantieland Friesland:
www.frieslandholland.nl

Schaatsen bij de Friese waterlinie

14 december 2022/ Natuurparken, Activiteiten, Sportief, Winterse taferelen, Schaatsen

Blessebrugschans ten zuiden van Wolvega

Schaatsen op de Friese waterlinie

WOLVEGA (NL) – Waar 350 jaar geleden de oorlogszuchtige Duitse prins-bisschop van het Duitse Münster, Christoph Bernhard Freiherr von Galen (1606-1678), via de Blessebrugschans aan de Steenwijkerweg ten zuiden van Wolvega de provincie Friesland probeerde binnen te dringen, daar schaatsten 14 december 2022 mensen uit de omgeving op slechts een paar centimeter dik ijs. De na twee nachten 6 graden vorst ontstane piste bevindt zich in het moerasgebied naast de gereconstrueerde schans aan de rivier de Lende (Linde). Dit is een flinke beek die ontstpringt in het Ooststellingwerfse Tronde en uitmondt in de voormalige vissersplaats Kuinre, dat vroeger aan de Zuiderzee lag, nu aan het Kuinderbos in de Noordoostpolder.

Fries Nieuws-redacteur Albert Hendriks uit Wolvega maakte woensdagmiddag 14 december 2022 bij ondergaande zon onderstaande foto’s. De molen op de achtergrond is De Gooyer, een bouwwerk uit 1775. De watermolen staat daar, aan de oever van de Lende, na diverse verhuizingen, sinds 1916. Hij werd in 1991 gerestaureerd. Foto’s: Fries Nieuws, de nieuwsdienst van het bureau voor toerisme van Fryslân en reisorganisatie www.frieslandhollandtravel.nl

Lees meer Schaatsen bij de Friese waterlinie

Een kijkje in één van de leukste molens van Nederland: De Weyert in Makkinga

12 december 2022/ Dagje uit, Bezienswaardigheden, Exposities

Friese korenmolen is héél duurzaam bezig

MAKKINGA (NL) – Klassieke windmolens, hoe groot ook, zijn redelijk goed verhuisbare houtconstructies, in delen dan. Daarom werden molens vroeger wel eens verplaatst naar een betere locatie vanwege de windvang of ze werden gewoon verkocht aan een molenaar die een grotere of een andersoortige molen wilde. Zo was de mooie korenmolen aan de rand van Makkinga, waar hij sinds 1925 staat, in 1868 een houtzaagmolen in Gorredijk aan de Turfroute. Die eerste functie is herkenbaar aan de kenmerkende vierkante zwarte onderbouw. Maar voordat de molen in Makkinga opgetuigd werd, stond de molen van 1913 tot 1925 in de buurtschap Twytel ten zuidwesten van Makkinga. De koper van de Gorredijkster molen was molenaar Weyert Seephat, wiens molen in Twytel in 1912 afbrandde. Seephat (1873-1970) verplaatste de maalderij in 1925 naar Makkinga.

Eelke Rijpkema, van origine afkomstig uit Joure, maar nu woonachtig in Makkinga, is één van de zes gediplomeerde molenaars die De Weyert in Makkinga in bedrijf houden. De molenaars worden bijgestaan door zo’n 35 vrijwilligers. Evenals zijn collega’s kan hij in geuren en kleuren vertellen over de koren- én opleidingsmolen die na 13 jaar stilstand en verval in 1983 en 1984 werd gerestaureerd, dit na een door het gemeentebestuur gesteunde actie van trotse dorpsbewoners. In 1984 draaiden de wieken weer als vanouds nadat vrijwilligers uit de regio zich lieten opleiden tot molenaar. De molen is eigendom van Ooststellingwerf, een gemeente met uitzonderlijk goede fietspaden en –routes, zoals de Van Akker Naar Bakker route (Elsloo, Makkinga, Oosterwolde, Fochteloërveen, Appelscha, Elsloo). De Stichting Korenmolen De Weyert draagt zorg voor het beheer en het onderhoud van het erfgoed. Foto’s: Albert Hendriks, Fries Nieuws, de nieuwsdienst van het bureau voor toerisme van Fryslân en reisorganisatie www.frieslandhollandtravel.nl

Vroeger werd de molen vooral ingezet voor het malen van graan ten behoeve van veevoer. Nu wordt er door zes gediplomeerde molenaars, bijgestaan door zo’n 35 vrijwilligers, graan gemalen en meel verkocht voor menselijke consumptie. De Makkingaster molen is sinds november 2022 een belangrijke speler in een bijzonder duurzaamheidsproject in de gemeente Ooststellingwerf: Van akker naar bakker. Biologisch geteeld graan van boer Karl Brouwer uit Elsloo wordt in De Weyert, de officiële naam van de molen in Makkinga, vermalen tot hoogwaardig meel, waar Echte Bakker Nijstad in Oosterwolde er bijzonder smakelijke en gezonde biodesembroden van bakt. Elsloo, Makkinga en Oosterwolde liggen maar enkele kilometers van elkaar. De weg van producent naar consument is hier dus ultrakort.

Lees meer Een kijkje in één van de leukste molens van Nederland: De Weyert in Makkinga

De voor- en nadelen van een intube e-bike vergeleken met fiets met accu in bagagedrager

8 december 2022/ Fietsen, E-bikes, Fietstesten, Friesland vakanties

Teruggekeerde trend: accu in de schuine framebuis

WOLVEGA (NL) – Veelgestelde vraag aan de onafhankelijke e-biketester van het bureau voor toerisme Friesland Holland, Albert Hendriks: “Wat is beter, een accu in de bagagedrager geïntegreerd of in de framebuis tussen het stuur en de middenmotor?” Zijn eerste antwoord: “Beide posities zijn bijna gelijkwaardig, maar één ding is zeker: voor een intube e-bike met een 500 Wh accu betaal je minstens €500,- meer dan voor een elektrische fiets met accu van 500 Wh in de bagagedrager. Soms wel ruim €1.000,- meer. Een intube e-bike is gemiddeld ook nog eens 5 tot 7 kg zwaarder, afhankelijk van het merk. De beleving van het verschil in rijden moet je zelf ondergaan. Het is puur persoonlijk. En dan zijn de verschillen tussen de verschillende merken intube e-bikes ook nog eens groot, veel groter dan je in eerste oogopslag waarneemt. Vooral de onlangs uitgebrachte e-bikes met de accu in de hoofdbuis, van het modeljaar 2021 en 2022, zijn een stuk eleganter en slanker dan hun voorgangers. Op een afstand zie je niet dat het elektrische fietsen zijn.”

Sportieve intube e-bike: Koga E-Nova Evo PT met motorisering van Bosch, eigendom van Rent-a-Topbike, het fietsverhuurbedrijf van Friesland Holland Travel Service. De in Heerenveen bij Accell gebouwde fiets kost met een 500 Wh accu €4.149,- (prijs 2022). Gewicht: ca. 29 kg. Foto: Fries Nieuws, de nieuwsdienst van het bureau voor toerisme van Fryslân en reisorganisatie www.frieslandhollandtravel.nl

Voordelen
intube e-bike ten opzichte van e-bike met accu in bagagedrager:
– ideale gewichtsverdeling (stabiel en koersvast)
– iets lager zwaartepunt
– bredere banden (47 tot 50 mm, meer grip en comfort)
– onzichtbare accu (zit achter klep in hoofdbuis)
– vaak uitgerust met riemaandrijving (stil, weinig onderhoud en duurzaam)
– accu beter beschermd, ook tegen kou (accu heeft de buis als huis)

Nadelen
intube e-bike ten opzichte van e-bike met accu in bagagedrager:
– €500,- tot ruim €1.000,- duurder
– Behoorlijk zwaarder (5 tot 7 kg in 2022)
– Accu lastiger uitneembaar en minder goed draagbaar
– Accu is meestal zwaarder en langer
– Gapende opening in schuine framebuis als accu verwijderd is, bijvoorbeeld voor transport op fietsendrager (soms zijn losse kunststof afdekkappen leverbaar om inwatering tijdens vervoer te voorkomen)

Friesland vakanties met SGR-garantie en andere unieke zekerheden van het bureau voor toerisme van Fryslân, Friesland Holland:
www.frieslandhollandtravel.nl

Meer info over vakantieland Friesland:
www.frieslandholland.nl

Sportieve toer e-bike met accu in bagagedrager, eigendom van Rent-a-Topbike, het fietsverhuurbedrijf van Friesland Holland Travel Service: Alba Tirare Unique met een 500 Wh batterij. Prijs 2022: €2.800,-. De full-Shimano fiets is een Japans-Fries-Tsjechisch concept. Gewicht: ca. 23 kg. Foto: Fries Nieuws, de nieuwsdienst van het bureau voor toerisme van Fryslân en reisorganisatie www.frieslandhollandtravel.nl

Intube nieuw? Batavus introduceerde 15 jaar geleden al deze populaire elektrische fiets met een batterij in de schuine framebuis, de Padova Easy Basiq. De accu was niet uitneembaar, althans niet voor de consument. Foto: Fries Nieuws, de nieuwsdienst van het bureau voor toerisme van Fryslân en reisorganisatie www.frieslandhollandtravel.nl

Kerst 2022: Het grootste lichtspektakel ooit in vernieuwde Orchideeën Hoeve

5 december 2022/ Algemeen, Dagje uit, Bezienswaardigheden

Kerstmarkt, kaarsjesavonden en passende live muziek

LUTTELGEEST-NOORDOOSTPOLDER (NL) – Voor een kerstmarkt of een sprookjesachtig en fleurig kerstdecor hoeven inwoners van Nederland niet ver. Het Junglepark van tropisch paradijs De Orchideeënhoeve in Luttelgeest in de Noordoostpolder is één groot kerstspektakel van 1 tot en met 31 december 2022. Op de avonden van 9 tot en met 11, 14 tot en met 18, 22 en 23 december en van 27 tot en met 30 december 2022 is het park zelfs tot 21.30 uur geopend. Dagelijks om 16.30 uur, als start van de voornoemde kaarsjesavonden, ontsteken Kerstelfjes duizenden échte kaarsen, een traditie die dit jaar voor de 38-ste keer plaatsvindt in De Orchideeënhoeve van de familie Maarssen, woonachtig in het Friese Spanga.

De Orchideeënhoeve in kerstsfeer. Archieffoto’s: Fries Nieuws, de nieuwsdienst van het bureau voor toerisme van Fryslân en reisorganisatie www.frieslandhollandtravel.nl

Nieuw is de kerstmarkt middenin het park. “Door de onlangs afgeronde verbouwing van het Junglerestaurant en de winkel moest de kerstmarkt verhuisd worden en hebben wij hiervoor een gloednieuwe locatie gecreëerd nabij de Vlinder Vallei”, vertelt directeur Thomas Maarssen toe. “Van 7 tot en met 23 december vind je er dertig marktkraampjes gevuld met allerlei decembercadeaus, een gezellig horecaplein en een podium waarop kerstkoren optreden tijdens de kaarsjesavonden.”

Alles wat groeit en bloeit staat in de schijnwerpers op het kerstfeest van De Orchideeënhoeve en ieder jaar weer anders. Maarssen: “Dit jaar staan er maar liefst veertig verschillende bromelia’s in de spotlights. Die zorgen samen voor een ware kleurexplosie.”

De kaartverkoop is inmiddels gestart op www.winterdroom.nl. Het park is rolstoeltoegankelijk en rollatorvriendelijk en er is volop vermaak voor kinderen.

Lees meer Kerst 2022: Het grootste lichtspektakel ooit in vernieuwde Orchideeën Hoeve

Reisorganisatie Friesland Holland biedt mogelijkheid om dure intube e-bikes te testen op Elfstedenroute

4 december 2022/ Algemeen, Fietsverhuur, Fietsen, Fietsverhuur, E-bikes

Try Before You Buy: Giant, Trek, Kalkhoff, Gazelle, Dutch ID en Koga

WOLVEGA (NL) – Tweewielerspecialist Chris Jacobs uit Heerenveen heeft 1 december 2022 vier premium intube e-bikes afgeleverd aan de reisorganisatie Friesland Holland Travel Service BV in Wolvega. Deze elektrische fietsen met een in de hoofdbuis geïntegreerde accu worden door de Friese touroperator, gespecialiseerd in fietsvakanties, ingezet op de Elfstedenroute en dan met name in het kader van zogenaamde testarrangementen. Boekers van een meerdaagse Elfstedenfietsvakantie kunnen de vrij dure pedelecs van verschillende merken uitproberen en met elkander vergelijken tegen een vergoeding van €50,- per dag. De elektrische fietsen, alle met de thans gangbare middenmotor, bewegen zich in de prijsklasse van €3.500 tot €5.000. Ze worden door Friesland Holland nog verrijkt met luxe tassen van Basil, een achteruitkijkspiegel en hygiënische comforthandvatten.

Chris Jacobs (links), official dealer van onder andere Gazelle, Kalkhoff, Koga en Dutch ID en Lugano, leverde 1 december 2022 de eerste vier exclusieve intube e-bikes af bij reisorganisatie Friesland Holland Travel Service in Wolvega. Rechts van Jacobs Albert Hendriks, directeur en e-biketester van Friesland Holland. Foto’s: Fries Nieuws, de nieuwsdienst van het bureau voor toerisme van Fryslân en reisorganisatie www.frieslandhollandtravel.nl

Friesland Holland heeft al twee intube e-bikes, te weten een Giant Dailytour E+ 1 met riemaandrijving (€3.849,-) en een Trek District + 8 (€3.599,-) met kettingaandrijving, beide met een lage instap en 500 Wh accu. Deze zijn gekocht bij Weerman Fietsen in Wolvega. Deze firma assisteert de fietsenmaker van Friesland Holland bij het onderhoud van de vloot.

50 tot 65 Nm
De kracht van de motoren in genoemde fietsen, uitgedrukt in Nm (maximaal draaimoment of koppel), is respectievelijk 50 Nm (Yamaha) en 65 Nm (Bosch Performance Line). E-biketester Albert Hendriks van Friesland Holland: “Het verschil in koppel is in de praktijk goed waarneembaar, maar ook weer niet spectaculair. Het schakelgebeuren daarentegen wel. De Giant heeft acht versnellingen, maar de Trek heeft er maar vijf in de speciaal voor e-bikes met een sterke motor gebouwde Shimano-naaf. Bij de Trek hoef je minder te schakelen en het wisselen van versnellingen verloopt ook soepeler. Minder is dus beter bij e-bikes met een motor met meer dan doorsnee power. Een achtversnellingsnaaf op een van onze nieuwe gewone e-bikes met een sterke motor begaf het al na een jaar. Slordig schakelen en een krachtige motor doen een normale versnellingsnaaf geen goed.”:

Lees meer Reisorganisatie Friesland Holland biedt mogelijkheid om dure intube e-bikes te testen op Elfstedenroute

De Greidhoeke — het strakst gemaaide en grootste grasveld van Europa — verrast met kleinigheden

1 december 2022/ Algemeen, Platteland

Fietstocht van Friesland-reporter Albert Hendriks op 23 oktober 2022

WOMMELS (NL) – Er zijn gebieden in Friesland waar je beter niet kunt fietsen als er veel wind staat of als je een hekel hebt aan regen. Zo’n regio is de Greidhoeke, het grootste en groenste grasveld van Europa, gelegen boven Bolsward, vandaar reikend tot de horizon met de Elfsteden Harlingen, Franeker, Leeuwarden en Sneek. Die bieden beschutting die je wel op je buik kunt schrijven in de Greidhoeke. Maar dit wil je niet missen: slingerende dijken, vredige vaarten, slenken en sloten, grote boerderijen, historische herbergen, gele kerken en kaaspakhuizen.

Het buitengebied van Hartwerd in de Greidhoeke ten oosten van Bolsward. Foto: Albert Hendriks, Fries Nieuws, de nieuwsdienst van het bureau voor toerisme van Fryslân en reisorganisatie www.frieslandhollandtravel.nl

Greide is Fries voor grasland, weide. Als je ruimdenkend bent staat het ook voor melkveehouderij. Nog doller: kaas. Daar waren de koeienboeren twee eeuwen druk mee, kijk maar eens in het museum It Tsiishûs in Wommels, een voormalig kaaspakhuis. In de streek zie je meer van die kaasopslagen, panden die herkenbaar zijn aan de halfronde ramen op de eerste verdieping, de kaaszolder van kooplieden die kaas van zelfkazende boeren verhandelden. Omstreeks 1900 werden zuivelcoöperaties gemeengoed. Nadien karnden de boeren niet meer zelf boter en maakten ze geen kaas meer. Hun melk werd niet meer op het bedrijf verwerkt — onder andere in de koele kelder onder het woonhuis, in de schaduw van grote bomen — maar ging per boot naar de zuivelfabriek in de buurt. Die fabriekjes zijn in een eeuw tijd allemaal ‘opgelost’ in mega zuivelconcerns als Friesland Campina en A-ware. Wie op het verleden terug wil blikken, een beetje het gevoel van een kaasboer wil krijgen, moet dus naar het museum in Wommels, maar niet nu. Het is in de winter en in het voorjaar gesloten. Dat geeft meteen aan dat er in de weiden boven Boslward buiten de zomer niet veel te beleven is. Het is er totaal anders dan in de Friese Wouden, het oosten van de provincie waar boomwallen en grote bospercelen domineren.

Lees meer De Greidhoeke — het strakst gemaaide en grootste grasveld van Europa — verrast met kleinigheden